Những lợi ích sức khỏe của thiên môn đông

Thiên môn đông không chỉ được dùng làm cây cảnh, nó còn là thảo dược có nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Những lợi ích của thiên môn đông là gì, hãy tìm hiểu ở bài viết sau đây nhé!

Ngày nay, thiên môn đông không chỉ là loài cây cảnh làm đẹp. Chúng còn là loại thảo dược có nhiều công dụng đối với sức khỏe con người. Vì vậy trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu xem thiên môn đông có những đặc điểm gì, chúng được dùng như thế nào, và đặc biệt là những lợi ích về sức khỏe mà thiên môn đông mang lại cho sức khỏe của chúng ta.

1Thiên môn đông có đặc điểm gì?

Đặc điểm của thiên môn đông

Thiên môn đông là loại dây leo, sống lâu năm, mọc hoang ở nhiều tỉnh miền Trung và một số đảo như Côn Đảo, Phú Quốc,… Hình thái bên ngoài của nó có những đặc điểm như sau:

– Lá được biến đổi từ cành, có hình dạng như lưỡi liềm và đầu nhọn.

– Hoa nhỏ, mọc thành cụm (có từ 1 đến 2 hoa trong cùng một cụm), thường có màu trắng.

– Quả mọng màu đỏ khi chín nhìn rất giống cà chua bi.

Bộ phận dùng của thiên môn đông

Bộ phận dùng là rễ củ (phần rễ phình to lên thành củ), khi thu hái cần phần rễ cần có những tiêu chí sau: cứng, mịn, mập, săn chắc, bên ngoài có màu trắng vàng. Thời điểm thu hoạch thiên môn đông vào khoảng tháng 9 đến tháng 12 hàng năm.

Thành phần hóa học trong thiên môn đông

– Các acid amin như asparagin, citrulin, serin, threonin, prolin, glycin, alanin, tyroxin,… Trong đó, asparagin thủy phân trong nước sôi tạo ra aspactic acid và amoniac.

– Ngoài ra, thiên môn đông có chất nhầy, tinh bột, sacarosa.

2Những tác dụng chính của thiên môn đông

Trong Đông y

Tác dụng: lợi tiểu, khử nhiệt trúng phong, bồi bổ, thông thận khí, ích bì phu, thất thương,…

Nhờ đó có thể hỗ trợ điều trị suy nhược ở người cao cao tuổi, người gầy ốm, trúng phong, hen suyễn, ho ra máu, ho lao,…

Trong y học hiện đại

Theo một nghiên cứu về Furostanol Saponin từ thiên môn đông và độc tính tế bào của chúng, thiên môn đông có tác dụng gây độc và chống tăng sinh trên tế bào ung thư (nghiên cứu trên hai tế bào MHCC97H và H1299). Do đó, thiên môn đông có công dụng tốt trong việc phòng ngừa ung thư.

Trong một nghiên cứu khác, về khả năng giảm viêm và tái tạo đường thở trong hen suyễn được đăng trên trang Pubmed, thì chiết xuất từ thiên môn đông được ghi nhận là có khả năng giảm viêm trong hen suyễn nhờ ức chế các chất hóa học trung gian gây viêm. Đó là lí do vì sao, thiên môn đông được dùng nhiều trong các bài thuốc trị ho và hen suyễn.

2Cách dùng thiên môn đông như thế nào?

Khi đã đủ 2 năm tuổi, thiên môn đông sẽ được thu hái. Phần rễ củ sau khi đào lên sẽ được bỏ phần rễ phụ, rửa sạch và tiến hành sơ chế bằng một trong những cách sau:

Cách 1: Tẩm nước, đồ chín, bóc vỏ và rút bỏ lõi. Sau đó thiên môn đông được thái nhỏ mang đi phơi hoặc sấy khô.

Cách 2: Rửa sạch, bỏ lõi, thái phiến, rồi đem phơi khô để dùng dần.

Cách 3: Rửa sạch, bỏ lõi, ủ cho mềm, tiếp theo là phơi khô để dùng dần.

Cách 4: Cạo bỏ phần vỏ ngoài, rút bỏ lõi. Sau đó, mang đi đồ chín, rồi mang phơi khô. Cuối cùng là tẩm rượu qua 1 đêm, đồ lại một lần nữa và phơi khô hoàn toàn.

Trong đó, đồ là phương pháp chế biến dược liệu phối hợp nước và lửa. Kĩ thuật cơ bản là hấp dược liệu cách thủy trong nồi chuyên dụng.

Một số bài thuốc về thiên môn đông mà bạn có thể sử dụng

Trị đau nhức bằng thiên môn đông

– Nguyên liệu: một lượng thiên môn đông vừa đủ

– Cách làm và liều dùng: Tán dược liệu thành bột mịn. Mỗi lần dùng 1 thìa uống cùng với rượu. Ngày dùng 3 lần cho đến khi khỏi.

Trị ho, khạc nhiều đờm. Miệng khô, khát nhiều.

– Nguyên liệu: lượng vừa đủ để thu được 7 chén nước cốt, 7 chén rượu, 1 chén mạch nha, tử uyển 160g

– Cách làm và liều dùng: thiên môn để sống mang đi giã để vắt được 7 chén cốt. Cho nước cốt thiên môn, 7 chén rượu, 1 chén mạch nha, tử uyển vào nồi đồng hoặc nồi sành. Đun trên lửa nhỏ, nấu thành cao đặc. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần uống một lượng to bằng quả táo.

Trị miệng lở lâu ngày không khỏi

– Nguyên liệu: thiên môn đã chế biến 12g, mạch môn (bỏ lõi) 12g, huyền sâm 12g.

– Cách làm và liều dùng: Sắc uống ngày 1 thang như trên, chia thành 3 lần uống sau ăn.

Trị chứng nóng, khát, phong nhiệt

– Nguyên liệu: thiên môn đông đã chế biến, mật ong

– Cách làm: thiên môn đông mang đi tán mịn thành bột. Sau đó trộn cùng mật ong để vo thành viên cỡ hạt bắp. Mỗi lần dùng 20 viên với nước trà.

Trị suy nhược cơ thể sau khi nhiễm bệnh, sốt lâu ngày

– Nguyên liệu: Nhân sâm 4 – 8g, thiên môn 10 – 20g, thục địa 10 – 20g

– Cách làm: Cho tất cả các nguyên liệu vào cùng lúc rồi mang đi sắc nước uống.

Như bạn đã thấy, thiên môn đông là thảo dược mang nhiều giá trị cho sức khỏe. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích và giúp bạn sử dụng thiên môn đông hiệu quả hơn.

Nguồn: wikipedia, suckhoedoisong, thuocdantoc